Aktualności Drukuj Drukuj Zapisz Zapisz

Z cyklu Porady z Poradni - nawyki, które usprawnią pracę mózgu
21-04-2021

Z cyklu Porady z Poradni - nawyki, które usprawnią pracę mózgu

Data wydarzenia: 21-04-2021

Bez optymalnego funkcjonowania tego organu trudno o powodzenie w jakimkolwiek aspekcie życia – w związkach międzyludzkich, pracy, w szkole, uczuciach wobec samego siebie.

Umysł ma swoje upodobania. Wystarczy je poznać i dbać o niego od najwcześniejszych lat. Wówczas do późnej starości będziemy się cieszyć dobrą pamięcią i koncentracją. Zatem co możemy zrobić, żeby pomóc mu działać pełną parą?

Co lubi mózg?

  • SEN – „Oszczędzanie na czasie, który powinien być poświęcony na sen, nigdy nie uchodzi płazem. Prędzej czy później za brak odpoczynku zapłacisz tym, co naukowcy nazywają kosztem neurologicznym – rodzajem podatku, jaki zmęczenie pobiera od mózgu, osłabiając go w ten sposób” – pisze Michel Cymes w książce „Twój mózg”. Kiedy za mało śpimy – nie myślimy jasno, nie potrafimy się skupić i podejmować decyzji. Naukowcy odkryli, że długotrwały brak snu wpływa negatywnie na proces odnowy neuronów hipokampu, strefy odpowiedzialnej za pamięć i regulowanie nastroju. Przyjmuje się, że idealny czas trwania snu wynosi siedem i pół godziny. Jak podaje Cymes, sen trwający krócej niż sześć godzin może zakłócić mechanizmy regulacji hormonalnej oraz zwiększyć prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę albo nadciśnienie.
  • MEDYTACJA – wszelkie rodzaje wyciszenia umysłu oraz relaksacji są zbawienne dla mózgu. Pomagają mu się oczyścić z nadmiaru myśli i wprowadzają go w bardzo korzystny stan fal mózgowych theta, w którym jest najbardziej kreatywny, a jednocześnie najbardziej zrelaksowany. Warto nauczyć się kilku prostych technik, chociażby medytacji uważności, ćwiczenia na skanowanie ciała, ćwiczeń oddechowych, wizualizacji czy autohipnozy.
  • RUCH – mózg osoby stale uprawiającej sport lepiej radzi sobie z depresją, stresem czy nadmiarem negatywnych myśli. Wraz z ruchem wzrasta produkcja neuroprzekaźników świadczących o naszym dobrym samopoczuciu: serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Wszystkie trzy w połączeniu są najlepszym antydepresantem na świecie. Zalecana norma ruchu to pół godziny ćwiczeń trzy razy w tygodniu. Najzdrowsze dla mózgu rodzaje ruchu to bieganie, joga i tai-chi, ale każdy sport uprawiany regularnie jest dobrym pomysłem.
  • RÓŻNORODNOŚĆ – mózg nie lubi się nudzić. Powtarzalne codzienne rytuały stają się dla niego automatyzmami, co sprawia, że się nie rozwija i szybciej starzeje. Dlatego – kiedy tylko jest to możliwe – staraj się wykonywać codzienne czynności odrobinę inaczej: jedź do pracy inną drogą, spróbuj czegoś innego na obiad. Innym dobrym ćwiczeniem jest angażowanie w dane aktywności dodatkowych zmysłów. Spróbuj zamknąć oczy, kiedy jesz i skupić się na smaku, a ubierając się, skup na fakturze materiałów i tym, w jaki sposób reaguje na nią twoje ciało.
  • NAUKA – codziennie powinniśmy uczyć się czegoś nowego. Wyłapywać ciekawostki w porannych serwisach informacyjnych, czytać fachową prasę, zapamiętywać kilka nowych słówek w obcym języku czy tekst nowej piosenki. Dlaczego? W ten sposób mózg tworzy nowe połączenia, rozwija się, zamiast rdzewieć. Świetnym pomysłem jest doskonalenie się w nowej umiejętności, czyli robienie czegoś, co wymaga długofalowego zaangażowania: gra na instrumencie, obsługa jakiejś maszyny, np. samochodu, albo nowe hobby, jak szydełkowanie, strzelanie z łuku czy szachy.
  • KULTURA – muzyka, literatura, sztuka – to wspaniała rozrywka dla mózgu. Według licznych badań muzycy mają nie tylko większe mózgi, ale też wyższą inteligencję. Już samo słuchanie muzyki pomaga się odstresować. Kolejnym sposobem na trenowanie naszego „mięśnia mózgowego” jest regularne czytanie. Co ciekawe, ma znaczenie, czy czytasz online czy na papierze. Badania wykazały, że czytając na ekranie, pobudzamy obszary mózgu powiązane z ośrodkiem podejmowania decyzji i rozwiązywaniem problemów. Natomiast z książką w ręku pobudzamy obszary mowy, pamięci i przetwarzania sygnałów wzrokowych. Nie zapominajmy też o regularnym odwiedzaniu muzeów – według badaczy kontakt ze sztuką optymalizuje rozwój mózgu już u małych dzieci.
  • OPTYMIZM – uważa się, że pozytywne podejście do życia chroni przed chorobami – zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Chodzi o naukę interpretowania tego, co nas spotyka, w pozytywny sposób. Tak właśnie oczyszczamy umysł z negatywizmu, karmimy się dobrymi emocjami, jesteśmy bardziej pomysłowi i kreatywni i nawiązujemy lepsze relacje z innymi – a to też przekłada się na stan naszego zdrowia, w tym psychicznego.
Co wspiera pracę mózgu?
EEG Biofeedback to skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca skuteczność funkcjonowania naszego mózgu. Metoda EEG Biofeedback jest metodą klasycznej medycyny (wchodzi w spis międzynarodowych procedur medycznych), używaną szeroko jako metoda nieinwazyjna, bez skutków ubocznych. Polega na nauczeniu mózgu samokontroli pracy za pomocą modyfikacji fal mózgowych. Przy użyciu zestawu komputerowego z dwoma monitorami, jest obrazowana i modulowana czynność bioelektryczna mózgu. Wykorzystuje się tutaj sprzężenie zwrotne między stanem psychicznym, a czynnością neurofizjologiczną mózgu osoby biorącej udział w ćwiczeniach mózgu. Osoba poddawana terapii, spełniając ustalone kryteria ćwiczeń gry - ma wpływ na własny obraz fal mózgowych. Kiedy wzrasta aktywność mózgu w pożądanym paśmie częstotliwości fal mózgowych, trenujący otrzymuje nagrodę w postaci punktów (gra przebiega pomyślnie). Przy wzroście aktywności niepożądanych pasm, sukces w grze znika. W ten sposób mózg sam rozwija proces uczenia się nowych, bardziej odpowiednich częstotliwości fal mózgowych.
EEG Biofeedback jest zatem techniką świadomego kontrolowania i sprzęgania funkcji fizjologicznych i psychicznych - zależnie od celu terapii. Za pomocą odpowiedniej liczby treningów można w sposób zamierzony wzmacniać bądź osłabiać czynność. Metoda ta jest skuteczna w 80-95% przypadków. Stosując EEG Biofeedback możemy więc polepszyć czynność bioelektryczną mózgu. Stwarza to duże możliwości w leczeniu zaburzeń neurologicznych, psychosomatycznych, psychiatrycznych. Terapia EEG Biofeedback jest skuteczna w przypadkach: zaburzeń uwagi i koncentracji; problemów szkolnych (zwłaszcza typu dyslektycznego, dysgraficznego, dysortograficznego); zaburzeń zachowania; apatii; zaburzeń snu; stanów lękowych, depresji; przewlekłych bólów głowy; uzależnień; zaburzeń odżywiania; rehabilitacji po udarach, urazach.
Biofeedback często stosuje się równolegle z innymi terapiami lub treningami mózgu. Dzięki temu przyspiesza ich działanie i skuteczniej zbliża osobę do wyznaczonego celu.
Co szkodzi mózgowi?
  • STRES – sam w sobie nie jest chorobą, groźny jest jedynie nadmierny i długotrwały stres, który powoduje stałe rozdrażnienie, uczucie przytłoczenia obowiązkami, pośpiech i nieumiejętność odpoczynku. Taki stres wpływa negatywnie na mózg – jego rozmiar, funkcjonowanie i strukturę. Dlatego warto wszelkimi sposobami walczyć z tą plagą dzisiejszych czasów – najlepiej stosując się do powyższych zaleceń.
  • ALKOHOL, NARKOTYKI, NIKOTYNA – neurolodzy i lekarze (w tym Cymes i Amen) są zgodni – nie ma żadnej dawki nikotyny, alkoholu lub środków zmieniających świadomość, która nie miałyby negatywnego wpływu na nasze szare komórki. Cymes ostrzega: „marihuana atakuje neurony do tego stopnia, że zaburza ich funkcjonowanie i zwiększa ryzyko występowania chorób psychicznych”. Alkohol otępia komórki, co w konsekwencji opóźnia ich reakcję i zmusza do obumierania. Podobnie negatywny wpływ ma nikotyna, która ogranicza dopływ krwi do mózgu. W jednym z badań udowodniono, że im wcześniej zaczynamy palić papierosy, tym mniej aktywna jest nasza kora przedczołowa.
  • URAZY, USZKODZENIA, WSTRZĄSY – Daniel G. Amen przez wiele lat zajmował się obrazowaniem mózgu byłych graczy amerykańskiej NFL, którzy mimo noszenia kasków narażeni byli na bardzo wiele urazów głowy. Jego wnioski są alarmujące – nawet drobne wstrząsy prowadzą do trwałych uszkodzeń mózgu i skutkują zmianą jego struktury, która może bezpośrednio wpłynąć na zmianę charakteru i na zdolność uczenia się. Każdy, nawet niewielki uraz, powoduje, że miękka struktura mózgu boleśnie uderza o pancerz czaszki. Dlatego w książce „Zmień swój mózg, zmień swoje życie” Amen apeluje: „Nie prowadź samochodu bez zapiętych pasów, nie wsiadaj na motor, rower, deskorolkę, rolki czy snowboard bez kasku, nie uderzaj futbolówki głową, nie skacz na bungee i nie bij się pięściami po głowie, kiedy czujesz frustrację”.
  • TOKSYCZNE OTOCZENIE – środowisko, w jakim żyjemy, ma ogromny wpływ na nasz mózg. Jeśli przebywamy w otoczeniu osób krytykujących nas, obwiniających, wulgarnych, leniwych czy agresywnych – niczym gąbka nasiąka negatywizmem. Dlatego jeśli chcesz zdrowo myśleć oraz długo i szczęśliwie żyć – otaczaj się ludźmi, dzięki którym twoje samopoczucie i spokój wzrastają.
Film na temat mózgu: Mózg jak komputer, https://youtu.be/_waW5Tan0xs
 

Tekst: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Drawsku Pom.

Powrót
Związek Powiatów Polskich
Edukacja
ikona
Newsletter

Ikona Newsletter

Zdrowie i opieka społeczna
Ikona
Wnioski
i druki
Ikona dokumenty
Projekty i inwestycje
Ikona drzewko w dłoni
Wsparcie
dla firm w ramach tarczy
Ikona
Transport Publiczny/Transport na życznie
Ikona