Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej dokładnie precyzuje, kto ma prawo skorzystać z bezpłatnych porad prawnych. Jeżeli chodzi o osoby fizyczne, to o taką poradę może wystąpić osoba, która:

• w okresie ostatnich 12 miesięcy otrzymała świadczenie z pomocy społecznej,
• ma ważną Kartę Dużej Rodziny,
• jest kombatantem,
• ma ważną legitymację weterana (lub weterana poszkodowanego),
• znalazła się w sytuacji zagrożenia lub poniosła straty z uwagi na wystąpienie klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej,
• ma do 26 lat lub ukończyła 65 lat,
• jest w ciąży.

Wymienione wyżej osoby przed skorzystaniem z bezpłatnej porady prawnej muszą przedłożyć dokumenty, z których będzie wynikać, że są osobami uprawnionymi. Przykładowo młodzież i osoby starsze będą musiały okazać dokument stwierdzający tożsamość, zaś kobiety w ciąży dokument potwierdzający ciążę.

Nieodpłatną pomoc prawną udzielają osobiście adwokaci lub radcy prawni, np. z Grupy Prawnej Togatus (gptogatus.pl). W niektórych przypadkach z upoważnienia adwokata lub radcy prawnego porady prawnej może udzielić aplikant adwokacki lub aplikant radcowski.

Adwokat lub radca prawny, które udziela nieodpłatnej pomocy prawnej, robi to na podstawie umowy zawartej z powiatem. Bezpłatna pomoc prawna jest finansowana z budżetu państwa, a dokładniej ze środków, którymi dysponują wojewodowie przez udzielanie dotacji celowej powiatom.

W ramach nieodpłatnej pomocy prawnej osoba uprawniona:

• jest informowana o obowiązującym stanie prawnym, o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach lub
• otrzymuje informacje na temat sposobu rozwiązania jej problemu prawnego lub
• uzyskuje pomoc w sporządzeniu projektu pisma w zakresie spraw, o których mowa poniżej, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowo-administracyjnym, lub
• otrzymuje projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowo-administracyjnym.

Osoby, które są zainteresowane skorzystaniem z nieodpłatnej pomocy prawnej, mogą uzyskać informacje w zakresie: prawa pracy, prawa cywilnego, prawa rodzinnego, ubezpieczeń społecznych i spraw administracyjnych, prawa karnego i podatkowego. Jeżeli chodzi o prawo podatkowe, to nie obejmuje ono spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Nieodpłatna pomoc prawna nie obejmuje spraw z zakresu: prawa celnego, dewizowego i handlowego. Radca prawny czy adwokat nie pomoże również wówczas, gdy mowa o prowadzeniu działalności gospodarczej, z wyjątkiem zagadnień związanych z przygotowaniem do rozpoczęcia tej działalności.